Erlijio eskolaren inguruko egiak eta gezurrak(II)

 

Deskafeinatutako erlijioa[1]

Duela gutxi José Antonio Marinak Erlijio irakasgaiari buruzko bere iritzia plazaratu du. Alde batetik, gogor kritikatzen du LOMCEren curriculuma: bere argumentu nagusia zera da: Erlijioak “egia absolutuaren tranpa” uzten ez duen bitartean –bere aburuz, kredo monoteista guztien gaitza da berez–, ez luke lekurik izan behar sistema publikoan. “Kristauaren identitatea” ikasleei azaltzea ez omen da katekizatzea, baizik eta koherenteak izateko prestatzea eta beste sinesmenekin mintzatzeko gai izatea.

Bestalde, kexu da “Valores Culturales y Sociales” (Lehen Hezkuntzan) eta “Balore Etikoak” (Bigarren Hezkuntzan) hautazkoak direlako, Erlijioaren ordezko eskaintzen baitira. Bere irudikoz, irakasgai horiek derrigorrezkoak izan beharko lirateke ikasle guziendako –bestea ere hartzea erabaki zein ez–, zeren denak giza duintasunaren oinarri antropologikoan sakontzeko baliagarria suerta dakiezkeelako.

Baina cosmobisio edo mundu-ikuskera “absolutua” aurkezten ez duen erlijio bat ez da erlijio bat, mundu-ikuskera hori errebelazioz jaso egin duelako. Egon daiteke hurbilketa ez erlijioso bat (erlijioarekin bateragarria, baita) kontu antropologiko eta moral batzuetara; errebelazioak batzuetan ekarpen partziala egiten du arlo batzuetan –kreazioaren errelato biblikoak ez du azalpen zientifiko bat izan nahi, adibidez–; baina erlijio bati eskatzea uko egin diezaiola bere jarrera modu absolutuan defendatzeari zentzugabea da. Dagoeneko ikastetxe publikoetan irakasten den islamari ere eskatuko zaio?

Bestalde, Erlijioaren curriculumak dagoeneko giza-duintasunaren oinarri etikoa badauka, Marinak “Baloreen” irakasgaiarentzat eskatzen duena. Gainera, ikastetxeek aukera eman dezakete biak kurtsatuak izan daitezen, hautazko irakasgaien blokean sartuz gero.

Erlijioa derrigorrez eskainia izan behar dela-eta, –“Baloreen” irakasgaiarekin zer gertatzen den gora behera–, curriculumen preanbuluan justifikatu egiten da; izan ere, dimentsio erlijiosoa gizakiaren formazio integralaren alderdi garrantzitsua baita (sinestunentzat bai behintzat: horregatik borondatezkoa da ikasleendako). Gainera, doktrinan sakontzeak “sinesmenaren inkulturazioa” ahalbidetzen du, eta “tresna bikaina da komunikazio eta dialogorako mundu askotariko honetan”.

Kreazionismoa eta Galileo

LOMCEren inguruko beste kexa batzuk gaitegiaren zenbait konturen ingurukoak dira. Batzuk kexu dira munduaren kreazioaren inguruko ideia desitxuratuak zabaltzen ahal direla-eta (azalpen kreazionistei eutsiz, zientziaren kontrakoak ei direnak), edo “Galilearen kasua” bezalako kasuen inguruan. Lehenengoari dagokionez DBHko 1. mailan ezartzen da “errespetatuko dela dagoen autonomia kreazioaren azalpen teologikoaren eta zientifikoaren artean. “Galileoren kasuari” dagokionez, ikasleari eskatzen zaio “informazioa zorrozki bila dezala eta errespetuz eztabaida dezala”.

Bistan da LOMCEren legeak akats asko dituela kalte egiten baitio erlijioaren presentziari Haur Hezkuntzan eta Batxilergoan. Bistan da, baita ere, gauza bat dela testuak ezartzen duena eta, bestea, zenbait irakasle eskasen (edo zenbait ikasleren) praktika txarra. Baina curriculuma errespetatuko balitz, eta ebaluazio irizpideetan proposatzen diren helburuak erdietsiko balira, Erlijio ikasleek zeresan handia lukete debateetan, adibidez fedea, arrazoia eta zientziaren arteko osagarritasunari buruzkoan.

---

[1] Fernando Rodríguez Borladoren artikulu batean oinarrituta.