Total Pageviews

Monday, August 29, 2005

Itsasoz bestaldeko Euskal Herrian, mukuru betea zegoen Boise-ko katedrala, Aita Martxelek emandako meza nagusian

NAFARROAKO UNIBERTSITATEKO HIRU IRAKASLE RENON IZAN DIRA HANGO EUSKALDUNEKIN


Diario de Navarra, 2005-08-22

Asier Barandiaran irakaslea Estatu Batuetan izan da udan. Renon dagoen bigarren aldia da eta, hor dagoela aprobetxatuz, AEBtako nafar bertsolariek produzitu dutena aztertzen izan da. Martin Goikoetxea Gorritikoa eta Jess Goñi oronoztarra iaz elkarrizketatu zituen Boisen (Idaho). John Kurutxet aurten bisitatu du. Jess Arriada arizkundarra San Franciscon aurkitu du.





San Fanciscoko bertsolariekin

Haien bat-bateko bertsoak aztertzen ari da, baita Californiako Eskual Herria (1893-1896) egunkaria ere arakatzen. Berak bidali digu Boiseko jaialdiko hurrengo kronika:

San Inazio eguneko asteburuan Boise-ko euskal Festibal itzela edo "Jaialdia" izan zen. Bost urterik bost urtera egiten da, eta 40.000 pertsona inguru hurreratu ziren, gehien-gehienak Amerikako Estatu Batuetan bizi diren euskaldunak. Hotelen plazak agortu ziren Boise-n eta harrigarria da hotel gehienetan kartelen bat edo ikurrinaren bat zegoela euskaldunei ongi etorria emanez.

Ekitaldiak uztailaren 27an hasi ziren. Esan behar da Boise-ko hiriko "down town" delakoan "Basque bloque" bat dagoela: hau da, etxalde edo kalearte bat dena euskal gauzekin: "Gernika restaurant", "Basque Museum", "Basque Cultural Center", eta abar. Zenbait hitzaldi eskaini ziren, Renoko "Center for Basque Studies" delakotik etorritako hizlariekin (Joseba Zulaika, Joxe Mallea) eta "Homeland"-etik edo Euskal Herritik etorritakoekin.


Juan Jose Ibarretxe Lehendakaria ere asteburu hartan bertaratu zen eta berotasunez izan zen hartua. Ostiralean, Boiseko Unibertsitateko auditorio nagusian ekitaldi kultural dotorea ospatu zen, goi mailako dantzari eta abesbatzen parte hartzearekin. Aurkezpenak, noski, ingelesez egin ziren nagusiki dantza bakoitzaren argibideak eta zenbait ezaugarri kulturalen azalpenak emanez. Noizean behin aurkezleak berak, bere gurasoen hizkuntzan, euskaraz, azalpenenen bat ere ematen zuen. Lehendakariak hantxe jaso zuen bere lehenengo txalo zaparrada.


Larunbatean "Western Idaho Fairgrounds" izeneko esparru ederrean benetako jaialdi handia egin zen. Era askotako txosnak zeuden bertan, kamisetak, liburuak, artelanak eta janari zein edariak saltzeko. Herri kirolen erakustaldiak eta musika kale-jirak bertan egin ziren. Estalitako beste polikiroldegi bitan dantza erakustaldi, kantaldi, bertso saioak eta hitzaldiak egin ziren. Ekitaldien hasieran Idaho Estatuko Idazkari nagusia, Ben Ysursa, euskal jatorrikoa eta Juan Jose Ibarretxe Lehendakaria mintzatu ziren, besteak beste.

Nafarroako Unibertsitateko hiru irakaslek, Mari Mar Larraza, Albaro Baraibar eta nik neuk Juan Jose Ibarretxe Lehendakaria agurtzeko parada izan genuen. Oso pozik zegoen eta harriturik jasotako harrerarekin. Euskal Amerikarrekin harremanak eta loturak estutzeko gogoa agertu zuen. Mikel Reparaz -Nafarroako Unibertsitateko ikasle ohia, Abarrots Euskara Taldeko kidea eta egun Radio Euskadiko albistegien zuzendaria- bertan zegoen ekitaldiaren berri emanez.

Larunbatean bertan, San Inazioren festaren bezperan, Boise-ko katedralean meza nagusia izan zen, katedrala jendez mukuru zegoela. Aita Martxelek eman zuen meza eta elebidunez izan zen: ingelesez eta euskaraz. Kantu gehienak euskaraz izan ziren eta Oñatiko dantza taldea dantzatu zen meza barruan eta mezaren osteko prozesioan.

Igandean ere beste hainbat ekitaldi izan ziren lehen aipatutako "Western Idaho Fairgrounds" izeneko lekuan. Oregon, Nevada, California eta hainbat estatutatik etorritako euskaldunak zeuden han. Etorkin gehienek 30 urtetik gora zeramatzaten Amerikako Estatu Batuetan. Asko bigarren belaunaldikoak ziren, eta euretariko gehienak ingelesez mintzo ziren.

Aita Martxel eta bere Pottoka


Aita Martxel ezagutzeko aukera izan nuen. Zuberotarra da, Baionako elizbarrutiak AEBtara bidalia euskaldunek kapelaua. Gardnevillen ateratako argazkia da. Bertan Euskal Kantari Txapelketa izan zen. Berak meza eman zuen bertan eta ondoren ekitaldiak hasi ziren. "Pottoka" izena ezarri dio bere furgonetari eta urtean zehar milaka kilometro egiten ditu euskaldunek deitua: ezkontza bat dela, bataioak direla, lehenengo jaunartzea dela, eukal kanpamentu bat dela... Amerika osoa zeharkatzen du.

Aita Martxelek aitortu digunez, egun euskaldun gehienak Bizkaitik etorritakoak dira. Bigarren talde handiena Iparraldetik etorritakoa da (Behe Nafarroa barne). Hirugarren taldea nafarrek osatzen dute eta gipuzkoarrek eta arabarrek osaturikoa talde txikiena da.

Hemen estatu batuarra izatea eta euskaldun sentitzea ez dira bateraezinak. Agian estatu batuarra izateak ez duelako deusezten etorkinen kultura-sustraia, Amerikarako kultura-aberastasunaren elementutzat hartzen baita. Amerikaren nortasuna anitza da, askotarikoa. Gurean, berriz, batzuentzat, nortasun batek ez dio besteari lekurik uzten. Zehatzago esanda, euskaldun batzuek pentsatzen dute euskalduna izatea nahiko eta soberako nortasuna dela, ez dela beste nortasun "handiagorik" behar. Agian historian zehar zenbait nortasun ezaugarri eraso pean, mespretxatuak izan direlako pentsatzen da horrela. Gaur egun gurean, hauxe bultzatzen da: euskaldun izatea europarra izateko modu bat da, bateragarriak dira biak. Eta ideia honek badauka nolabaiteko antzekotasuna Estatu Batuetako egoerarekin.

Asier Barandiaran Amarika

Nerea Alejos kazetariak egindako elkarrizketa
Diario de Navarra (2005-08-22)

Zerk erakarri zintuen Boisera?

Betidanik entzun izan dut Ameriketako Estatu Batuetako "Basque Festival" jendetsu eta ospetsuena Boisekoa dela. Iaz ere, Renon izan nintzen, baina ez nuen bertara joateko aukera. Aurten ezin nuen aukera galdu. Gainera, aurtengo festa berezia zen, "Jaialdia" izenekoa, bost urtetan behin egiten dena. Ipar Ameriketan bizi diren euskaldunek ahalegin berezia egiten dute bertaratzeko, bertako festa eta batzarra nagusia baita.




Basterretxearen monumentoa, Euskal Artzainari, Renon

Nola pasatu dituzu egun hauek?

Oso ondo. Niretzat esperientzia harrigarri eta pozgarria izan da. Estatu Batuetako euskal komunitatearen ikuspegi orokor eta bisuala izateko aukera eman dit. Zeuden ikuskizunak (herri kirolak, dantzak, abesbatzak, kantak, bertsolariak…) ezagunak egiten zaizkit, baina hemen begirada berezia eskaintzen zaie, jendeak eutsi egiten dio bere nortasunari honelako ekitaldiak txalotuz eta berotasunez hartuz.

Zer iruditu zaizu euskaldun-amerikarren arteko giroa?

Inpaktantea da niretzat. Euskaldunetako asko eta asko amerikar bihurtuta daude zeharo, kultura aldetik eta jarduera aldetik. Hala eta guztiz, nortasun ikurren bati heltzen diote, nola edo hala, oso modu agerian eta hori janzkeran (txapela, kamisetak edota bestelakoak), zaletasunetan (abesbatza, dantza talde, musika, herri kiroletan sartuta daude asko eta asko) edota hizkuntzan (askok, bigarren belaunaldikoak izan arren ere, euskarari eusten diote) igartzen da.

Desberdintasunak daude, jakina, lehenengo belaunaldiaren eta ondorengo belaunaldien artean. Baina belaunaldi desberdinen artean ere, batasun berezia dago, benetako "community" legez jarduten dute. Gainera oso irekiak dira edozeinekin. Ikusten zaituzte eta berehala galdetzen dizute nongoa zaren, ea denbora luzean egongo zaren Estatu Batuetan, zertan aritzen zaren… trago batera gonbidatua izatea ere oso normala da. Familian sentitzen zara hizketan hasi eta denbora gutxira.

Hizkuntza aipatu dut lehen. Nire ustez hemen dauden euskal etorkinek era berezian eutsi diote euskarari. Hizkuntza izan da beren jatorriko kideekiko eta jaioterriarekiko loturari eusteko tresna bat, komunikazio tresna ere badena. Euren euskara, orain dela berrogeita hamar urte egiten zen freskotasun berberaz egiten dute: freskotasun horrek izoztua edo iraun du gaurko egunera arte. Nire ustez, hemengo (Amerikako) euskaldun askok galduko lukete edo ez lukete horrenbeste euskara erabiliko euren jaioterrietan geratu izan balira. Esaterako, gaur egungo Derio herrian (Bizkaia) euskara nahiko egoera kaskarrean dago, erabilera aldetik, esan nahi dut. Bada, 60 urte inguruko Derioztar batekin topatu nintzen, itzelezko euskara jator eta polita egiten zuena. Ziur nago bere kintako euskaldunak Derion gaztelera hutsean (eta badaezpadakoan) aritzen direla txikiteoan Derioko kaleetan.

Berri gehiago helbide honetan:
http://www.euskonews.com/0314zbk/kosmo31401.html

Friday, August 19, 2005

Umeek nahiago dituzte bideojokoak, mugikorra eta internet, telebista baino


Nafarroako Unibertsitatearen ikerketaren arabera, adin txikikoentzako ordu-tartetik kanpo ikusten dute umeek telebista. Ikusle-kopuru handieneko tartea 22.30etik aurrerakoa da, batez ere Los Serrano eta Aquí no hay quien viva ematen dituztenean

18 - VIII - 2005

El País

Pantaila txikiaren eta bideojoko, eskuko telefono edo interneten artean aukeratu behar izango balute, umeek telebista ikusteari utziko liokete. Umeen ohitura eta zaletasunei buruz Nafarroako Unibertsitateko Komunikazio Fakultateak egindako ikerketa batek agerian jartzen duenez, umeak bizi diren inguru digitalean telebista da gutxien erakartzen dituena, ez baita elkarreragilea.

Eduki-pantailen inguruan (telebista, internet, bideojokoak, eskuko telefonoa) umeek egiten duten balorazioari eta horien erabilerari buruzko ikerketan Espainiako 20 hiritako 4.000 ikaslek hartu dute parte, lehenengo fasean. Bederatzi eta hamaika urte bitarteko inkestatutako ikasleak inguru digitalean bizi eta hazten dira: Interneten nabigatzen dute, eskuko telefonoa dute eta bideojokoekin jolasten dira.

Pantailez inguratuta bizi dira, eta, egileen ustez, telebista da norabide bakarrekoena.
Zaletasunei buruz galdetzen zaienean, % 38k internet aukeratzen du eta % 32k, berriz, telebista, bien artean aukera egin behar izanez gero.

Aukera bideojokoen eta telebistaren artean egin behar denean, proportzioa % 47koa da, lehenengoen aldekoa, kasu honetan ere; telebista aukeratzen dutenen portzentajea, ostera, % 34koa da. Azkenik, % 40k eskuko telefonoa aukeratuko luke telebista baino lehen (% 37).

Oro har, umeek telebista larregi ikusten dutela uste dute. % 31ren ustetan, eurak dira senitarteko guztien artean pantailaren aurrean denbora gehien ematen dutenak. Hala ere, audiometroek bildutako datuen arabera, umeek telebista egunean 150 eta 180 minutu bitartean ikusten dute, Espainiako batezbestekoa baino gutxiago.

Izan ere, biztanleko eta eguneko batez besteko kontsumoa 218 minututan finkatu zuen Sofres konpainiak 2004an.
Ikerketaren arabera, joan den urtearen amaieran Gobernuak eta estatu-mailako telebistek sinatu zuten Autorregulazio Kodean adin txikikoen babeserako bereziki ezarritako ordu-tarteetatik (8.00etatik 9.00etara eta 17.00etatik 20.00etara) kanpo jarduten dute umeek telebista ikusten.

Izan ere, ikusle-kopuru handieneko tartea 22.30etik aurrerakoa da, batez ere Los Serrano (Tele 5) eta Aquí no hay quien viva (Antena 3) ematen dituztenean; umeak beraientzako ordu-tartetik kanpo ibiltzen direla egiaztatzen du horrek.

Adin txikikoak nahiko taldekoiak dira eta nahiago izaten dute telebista beste norbaitekin batera ikusi. % 83k baieztatzen du egongela dela horretarako lekurik erabiliena; % 62k aitarekin ikusten du telebista eta % 64k, amarekin. Sarri, programak inolako laguntasunik gabe ikusten dituela onartu du % 42k.

Poeta eta Opus Deiko kidea zena Ernestina de Champourcin–aren mendeurrena betetzen da aurten


EHUren Valentin de Foronda Institutuak antolatutako nazioarteko kongresuaren berri eta Ernestinaren Via Crucis edo Nekaldiaren kontaketa eskaintzen dizuegu

18 - VIII - 2005

Aurten, 2005.ean, Ernestina de Champourcin poetaren mendeurrena betetzen da, Gasteizen jaioa eta 27ko belaunaldiko kide izandako emakume bakanenetakoa. 1936 arteko literatur jarduna, Mexikon bizitako erbestea, lan poetiko berriak eta itzulpen-lanak bertan burututa, eta Madrilerako itzulera, bertan hil zelarik 1999.ean, izan ziren bere bizitzaren faseak eta beroriek izan daitezke emakumearen eta kulturaren arteko harremana XX mendean zehar analizatzeko ardatz. Nazioarteko kongresu honek omenaldia egin nahi dio Ernestina de Champourcin-i bere mendeurrenean bizitza eta lanaren azterketa dela medio, baina, haratago, beste andrazko figura batzuengana ere hurbildu nahi du, harekin batera, XX mendeko-kulturan emakumearen aztarna jarri baitzuten. Kongresuaren barruan, hiru herritako hizlarien esku hartzea, mahai-ingurua, komunikazioak eta omenaldi-errezitala egingo dira, idazlearen familia ere bertan dela.

Egun hauetan zehar, Kordoiaren Etxea ere bisitatu ahalko da «Ernestina de Champourcin (1905-1999). Hitza denboran barrena» izeneko erakustaldian bertan egongo baita, urriaren 25ean inauguratuko dena.

Nazioarteko kongresua

Asteazkena, Urriak 26

9:30 Hasiera-hitzaldia: Biruté Ciplijauskaité
Emakumea eta kultura gerra aurreko garaian
10:30 Ponentzia: Gloria Solé
Emakumeen hezkuntza Espainian XX mendearen lehenengo erdian
16:00 Ponentzia: Alicia Alted
Emakumea eta erbestea Amerikan
17:00 Ponentzia: Serge Salaün
Ernestina de Champourcin eta Concha Méndez: erbesteko proposamen poetikoak (feministak)
19:30 Caja Vital Fundazioaren ikasgela
Hiltzaldia: José Ángel Ascunce
Ernestina de Champourcin. Poesia esperientzia zirraragarri moduan. Txantxetan eta serioski
Omenaldi-errezitaldia eta Ernestinaren familiakoen esku hartzea

Osteguna, Urriak 27

9:00 Ponentzia: Francisco Caudet
Ernestina de Champourcin eta erbesteko aldizkariak
12:00 Mahai-ingurua: Emilio Miró eta Arturo del Villar
17:30 Itxiera-hitzaldia: Juan Cano Ballesta
Ernestina de Champourcin eta 27ko belaunaldia

Informazioa eta matrikulak: Valentin de Foronda Gizarte Historiarako Unibertsitate Institutua (ih@vv.ehu.es)
C/ Nieves Cano 33, 01006 Gasteiz. Tfnoa: 945-014-311

Ernestina de Champourcin-ek idatzitako Via Crucis
(Presencia a oscuras, 1952)

I. Jesús es condenado a muerte
No tengo palabras que decirte... Serían inútiles y me asusta lastimarte de nuevo. Voy a condenarme yo misma contigo, pues sólo quien acepta la sentencia que tú sufriste obtendrá la gracia de seguir tus huellas, de morir a sí mismo y contigo, de resucitar en Ti.

Fuiste condenado a muerte para que aprendiéramos a aceptar nuestro destino. Enséñanos a seguirte, a no apartarnos un momento de tu senda, a morir poco a poco a tu lado.

II. Jesús es cargado con la Cruz
Sea mi Cruz la que Tú me escogiste. Quiero recibirla de tus manos, que me darán también fuerza para sostenerla, júbilo para ocultarla y amor para sonreír bajo su peso, como si llevase en mis hombros un rosal perfumado.

No temo el dolor porque Tú vas delante de mí. Tus pies liman las asperezas del camino y señalan el atajo por donde Tú pasaste, la ruta inefable que te condujo a la gloria del Padre y que dejaste abierta para todos. ¡Sea nuestra Cruz, Señor, la que Tú has dispuesto!

III. Primera caída
¿Qué piedra te detiene? ¿Qué obstáculo te hace tropezar a Ti, decidido a apurar el cáliz hasta la última hez? Caíste abrumado por un peso más grande que el de esa cruz, un peso agobiante, implacable. Toda la humanidad sobre tus hombres frágiles, consumiéndolos, despojándolos de su energía.

Y hay un momento en que la tierra áspera es un alivio para tus sienes que laten descompasadas; un momento en que el polvo, más compasivo que los hombres, restaña tu sudor y tu sangre. Aquel suelo agrietado debió de esponjarse dulcemente al recibirte, soñando ser, para Ti, una mullida y fragante pradera.

IV. A María en su encuentro con Jesús
Tu llanto silencioso cae lentamente, apretadamente -grueso rocío nocturno, sin revolar de pájaros ni temblor de frondas-, lágrima desesperada porque sabe que se romperá sin remedio sobre unas rocas áridas, y que no va a florecer...

No puedes acunar tu dolor con tus sueños, no con ilusiones. Conoces el fin hasta su terror último y vas a él, te ofreces a él, vulnerable, desnuda, echando el apoyo pueril del clamor, del grito, de la compasión ajena. Y entre lágrima y lágrima tienes los ojos secos, ardientes, encendidos por una llama que te obliga a mirar, a desgarrarte y sufrir. Hay quien habla de tus siete dolores. ¿Qué saben ellos? Eres todo el dolor, la suprema amargura, eres el Amor que sabe compartir, compadecer y callar.

V. El cirineo ayuda a Jesús a llevar la Cruz
¿Hay acaso alguna cruz que pueda llevarse a medias? El leño que no pesa, el que no incrusta sus aristas profundamente en los hombres, el que no lastima el cuerpo y el alma hasta en las vetas más hondas, no merece el nombre de cruz. Por eso yo sé muy bien que si aceptaste aquel ademán no fue por Ti, fue sólo por nosotros. Para ayudarnos dándonos el júbilo inmenso de querer ayudarte...

Y si nos tiendes la cruz no es porque no puedas con ella; es, al contrario, porque sólo seremos capaces de sostenerla si nos viene de tus manos, si la recibimos como una prenda inefable de tu amor y del nuestro... Trueque de cruces. Nupcias tuyas, nuestras, con el dolor.

VI. La Verónica enjuga el rostro de Jesús
Quisiera mirarte en silencio y hora tras hora, incansablemente, absorbiendo en mí la luz y la realidad de tu rostro. Mirarte sin que nada interrumpa mi contemplación, ni una idea, ni un sentimiento... Sin que ninguna imagen que no seas Tú ocupe el paisaje de mi mente.

Enjugarte el dolor sin un solo gesto, con el ansia de mi corazón enamorado, con la pureza de mi deseo que no se atreve a buscar su expresión para que ni siquiera un hálito lo empañe... Grabarte en mí como un espejo para que todo lo que no seas Tú resbale sobre tu imagen y se desvanezca. Para que sólo Tú quedes victorioso en mí.

VII. Segunda caída
Caíste de nuevo como un tronco al que no pudo abatir el leñador de un primer golpe. Te veo en tierra y me invade, junto a una piedad infinita, una confianza inefable, que hace reposar de dulzura mi corazón.

Al contemplarte siento que, aunque yo caiga otra vez, mil veces, Tú estarás a mi lado y que, con tu auxilio, podré levantarme siempre, alzar los ojos a Ti y, al encontrar los tuyos, bañarme en tus pupilas, dejar en ellas el polvo del camino, recobrar la antigua pureza, renacer amparada por tu misericordia, por tu paciencia, acogerme a esa mansedumbre que nos rinde a tus plantas y nos entrega a ti sin remedio.

VIII. Jesús consuela a las mujeres de Jerusalén
¡Que el otoño no siegue nuestras hojas, Señor! Queremos ser, como Tú, leña verde, fragante, derramando savia. Que el hacha del sufrimiento, al desgajarnos, se impregne de aromas. Danos a raudales la vida de tu gracia, para que no escuchemos jamás de tus labios la maldición de la higuera.

¿Y qué fruto puede brotar de nuestras ramas sin tu ayuda y apoyo? Haz que lloremos por Ti hacia adentro, sin lágrimas, con un dolor verdadero que trascienda a todos nuestros actos y nos redima de llorar más tarde sobre la propia muerte.

IX. Tercera caída
Sólo le faltan unos pasos, muy pocos... Pero, ¿quién no desfallece al último momento, cuando todo en nuestro mundo parece inmovilizarse, concentrándose en torno al sacrificio? Ya no hay manera de volver atrás, de poseer nuevamente aquello a lo que se ha renunciado.

El universo entero retrocede, nos abandona. Estamos solos a orillas de algo implacable, desconocido, cruel; y antes de ofrecernos, de dejarnos devorar voluntariamente, lanzamos un postrer clamor. Pero Tú no gritas, no protestas. La ofrenda viva de tu cuerpo se ha consumado ya y permaneces en tierra, vacío de Ti mismo, dispuesto a no ser para que nosotros seamos, a abrirnos la senda de la recuperación y del amor.

X. Jesús es despojado de sus vestiduras
Algo ampara tu desnudez de la violencia... Te yergues sobre todos como un rayo de luz, como un haz intacto de secretos resplandores. Tu pureza irradia tu blancura entre la suciedad, la traición, las mezquindades. Te alzas como una antorcha alumbrando la senda para los que quieren aún seguirte. Y entre tantos rostros que deforman la ira, el odio o la codicia, eres, indefenso, salpicado de injurias, el único signo de paz. ¡Blancura de tu frente ensangrentada, de tu cuerpo herido! Límpianos, Señor, con tu mirada, purifica hasta el último rincón de nuestras mentes, grábate en ellas, desnudo, silencioso, intocado...

XI. Jesús es clavado en la cruz
¡Clávanos en la cruz de tu voluntad! Un clavo para cada sentido, cada pasión, cada deseo... ¡si supiéramos tendernos inmóviles sobre ese lecho donde Tú te tendiste, abriendo los brazos en un ademán de amor absoluto...!

Pero siempre frustramos tu generosidad con nuestra obligación o nuestras inquietudes. Queremos amarte a nuestro modo, sufrir a nuestro gusto, como si el dolor y la propia satisfacción fueran compatibles... Como si Tú hubieras elegido... Ofreciste al verdugo tus pies, tus manos, todo tu cuerpo y, primero que nada, tu Corazón... ¿Pues qué valen todos los martirios si el corazón se escuda y esquiva? Que el primer martillazo nos caiga en mitad del pecho derribándonos sin piedad, totalmente. Rendirse a Tu merced es rendirte, hacernos tuyos, para que seas nuestro.

XII. Jesús muere en la Cruz
Muerte victoriosa la tuya. Pero el triunfo derramado en tus venas se ocultaba celosamente, y para los que te vieron eran sólo un despojo humano, unos restos inútiles... Dios sin vida para hacernos vivir. Dejaste de alentar para infundirnos aliento.

Te sometiste al abandono, a la traición, al desamparo, para que cifremos nuestra dicha en sentirnos abandonados, traicionados, desvalidos. Y nuestra desconfianza es tan grande que todavía nos obstinamos en temer, estremeciéndonos ante la posibilidad de morir. No olvidemos que, en tu muerte, nos abriste las puertas de Ti mismo y la mansión de tu amor.

XIII. A María, con Jesús muerto en los brazos
Era tu carne, tu sangre deshecha, martirizada; tu vida y la de Dios; tu gloria y la del Cielo. Y de todo solamente quedaba en tus brazos un cadáver maltrecho, una frialdad incontenible que te iba invadiendo inexorablemente.

Y en ese momento concedido a las tinieblas empezabas a ser nuestra Madre, a cobijarnos en el regazo de tu dolor. Y por eso tus lágrimas no acabarían de caer nunca. Se te cuajaron al presentir que te necesitábamos, que no dejarías nunca de ser madre, que tu maternidad prodigiosa se ensanchaba, floreciéndote nuevamente los senos, ¡oh redentora de los redimidos!

XIV. Jesús es sepultado
Y nos llamas ahora desde esa piedra que te ciña, aislándote por un breve plazo de todo. Porque para resucitar contigo hay que sepultarse primero enterrar hondo los gritos de la carne, seguirte en tu pasión y hasta tu muerte.

Y saber que estás ahí, aunque no te sienta, aunque nos falte tu sombra, tu contigüidad, tu recuerdo. Danos la fe que resiste a todas las tentaciones, que no se quebranta aunque el mundo entero se alce contra ella, esa fe que surca los mares y traspasa los montes, porque sabe muy bien que, al marcharte, permaneciste entre nosotros...

© 2005, Opus Deiko informazio bulegoa Interneten

Thursday, August 11, 2005

Donostiako Gotzainaren berbetan, kooperatiba "eliz eta gizarte konpromisoa uztartzeko modu zilegi eta bikaina izan zen"

MONDRAGON TALDE KOOPERATIBOAREN SORTZAILEEK AITA SANTUAK EMANDAKO SAN SILVESTRE ORDENAREN SARIA JASO ZUTEN


El Diario Vasco

Mondragon Talde Kooperatiboaren sortzaileek San Silvestre Ordenaren sari edo bereizgarria jaso zuten ekainean, Joan Paulo II Aita Santuak hil baino lehentxeago emanik, Elizaren Gizarte Doktrina enpresara aplikatu izanagatik. Lehen aldiz jaso dute bereizgarri hau euskal katoliko batzuek lanaren eremuan garatutako jardueragatik, eta beraz, alor askotako pertsonalitateak bildu ziren ekitaldira.



Zirraraz eta esker onez beterik, Alfonso Gorroñogoitiak jardun zuen saridunen bozeramaile, eta ekitaldia "solemne eta maitagarritzat" jo zuen. Omenaldia MCCko langileei helarazi nahian, honako aipamen hau erabili zuen, hain miresten duen Arizmendiarretarengandik hartua: "Golardoak guri ematen zaizkigu, geure kontuan jarri baitira ofizialki beste askoren merezimenduak. Haiek gure aurretik joan dira baina modu ezezagunean bizi".

Pontifizeak emaniko zilarrezko dominak inposatu baino lehen, Meza bat ospatu zen Arantzazun, Donostiako Gotzaina Juan María Uriarte eta José María Setién Gotzain ohia buru zirela. Hona hemen bertaratuen artean zenbait izen ezagun: Juan Jose Ibarretxe Lehendakaria, Gipuzkoako eta Arabako Ahaldun Nagusiak Joxe Joan González de Txabarri eta Ramón Rabanera;


Paulino Luesma Espainiako Gobernuaren Ordezkaria; José Antonio Ardanza Lehendakari ohia; Juan María Atutxa, Euskal Legebiltzarreko Presidente ohia; Miguel Buen buruzagi sozialista eta Oñati eta Arrasateko alkateak.

Kristau gizartea

Donostiako Gotzainaren berbetan, kooperatiba talde honen sorrera "eliz eta gizarte konpromisoa uztartzeko modu zilegi eta bikaina izan zen". Uriartek esan bezala, MCCko bultzatzaileek kristau gizarte pentsamendua enpresa eredu batean hezurmamitu zuten, kapitalismo gordinetik zein gizakiaren kontrako kolektibismotik urrun, eta baita ere duela 50 urte abiaturiko bidea pizgarri eta akuilu izan behar dutela espiritu hori bera gaur eguneko ekonomi, gizarte, lan, kultur eta erlijio egoera eta baldintzei egokitzeko.


Lau arrosek aldare oinetan jarrita omendutakoak ordezkatu nahian, erreminta kaxa batek, piztutako argizagi batek eta zatitutako ogi batek alegorikoki adierazi zuten, Gotzainaren esanetan, "lana, fedea eta Fedeak gauzatzen duen eraldatzea. Saridunek eginiko lana ogi bihurtu da, zuzen eta solidarioki banatuta".

Mezaren ondoan, Gandiaga Topagunera iritsi eta gero, Uriarte Gotzainak ohartarazi zien bertaratuei Aita Santuak emaniko Bereizgarri hau erabat ohiz kanpokoa dela, baina Pontifizearen iritziz gipuzkoar kooperatibismoaren bultzatzaileek zinez eta modu berezian lagundu dutela Eliza eta mezu katolikoa sustatzeko".

Uriartek nabarmendu zuenez, MMCren filosofiak langilea produkzio sistemaren erdigunean kokatzen duela, formazio integrala lortzen saiatzen dena eta jokaera solidarioak sustatzen dituena.

Ricardo Aristondok, Batzorde Postulatzailearen ordezkariaren berbetan, "aitorpen honek luzaz gainditzen du ideia hau bultzatu genuenon asmo apalagoa" eta goraipatu zituen omendutakoak, "enpresan ere utopia izan daitekeela sinetsi baitzuten".


J.M. Arizmendiarreta


Javier Retegik, Eusko Ikaskuntzaren presidenteak saridunen bizitzen gorabehera eta ibilerak edertu zituen. Ondorenean, Alfonso Gorroñogoitiak eskerroneko hitzaldia eman zuen. "Merezi zuen zerbait egin nahi genuen gizonak ginen gu, bakar bakarrik. Hau egiteko bidea apaiz batek erakutsi zigun: fedeak, itxaropenak eta karitateak argitutako apaiz bat, alegia".

Gorroñagoitiak esan bezala, "zalantzarik ez, oraindik nabaritzen dugu eguneroko jardunean zeinen adore eta bultzada ematen duen pertsonen elkartasunak, auzolanean egindako lanak eta hala sortutako aberastasuna banatzeko modu zuzenak. Aienatzen ari dira ezaugarri horiek, bai, eta norbaitzuek pentsa dezakete gaur egun, desagertu ere, desagertu egin direla. Hor daude baina, zimentarri iraunkor gisa".

Thursday, August 04, 2005

Jesusen Bihotzarekiko debozioa, gorakada


Bilboko Bihotz Sakratuak berriro distiratzen du, aldamioa kendu eta gero, eta Gau-gurtzaren mendeurrena Donostian ospatu da

04 - VIII - 2005

El Correo/ Diario Vasco

Bihotz Sakratuaren irudiak ekainean berreskuratu zuen bere jatorrizko itxura, zaharberritze xehe baten ondoren. Udal teknikariek brontze-egiturako hondamendiak antzeman zirenetik irudia inguratzen zuten aldamioak desarmatu zituzten. Gainerako harrizko monumentuan mantentzen diren tutu eta olanak kentzean, urre kolorezko irudi distiratsua geratu da agerian, 1927an inauguratua izan zena bezalakoa.

Aurreko mendean izandako kutsadura eta mantentze marketsek herdoiltze handiak sortarazi zituzten irudian eta desarmatu beharra izan zen bermetasunez konpondua izan zedin. Jaitsiera delikatua azaroan gertatu zen. Orduzkero, Obra eta Zerbitzu zinegotzia eta ‘Bilbao Arte’ udal-elkarteak zaharberrikuntza zientifikotsua egin dute. Lan hau Madrilgo tailer batean burutua da azkeneko hilabeteotan.

Nahiz eta teknikariek irudiaren berrikuntza bukatutzat eman, oraindik badute lanik harrizko zutabea ere markestua baitago. Uztaila hasieran Bilbon ospatuko den auto lasterketa baino lehen bukatu ezin zutenez, Udaletxeak obeliskoa estaltzen duen aldamiaia garbitu eta edertu zuen. Bihotz Sakratuaren zaharberritze osoaren kostua milioi bat euro ingurukoa da, udal-aurreikuspenen arabera.

Obraren faseak

2004.eko Irailan: jakitunak aldamiora igotzen dira monumentua garbitzeko asmoz eta hondamendi handiak aurkitzen dituzte.

Azaroaren 20an: garabi batek zatika desarmatzen du eskulturaren gehientsua.

2005.eko martxoaren 11n. Azkeneko bi zatiak kentzen dira eta irudia Arganda del Rey-ko tailer batera lekualdatzen da, zaharberritua izan dadin.

Ekainaren 4an: garabi batek irudia bere euskarri gainera altxatzen du bi bloketan.


Gau-gurtzaren mendeurrena Donostian ospatzeko ekitaldiak

Aldi berean, ekainaren 21ean ehun urte bete ziren Gau-gurtza Donostian hasi zela lanean. Hori zela eta, gurtze elkarteak hitzaldi eta beste ekitaldi antolatu zituen. Hiru egunez, Etxenagusia (Bilbao), Ureña (Zaragoza) eta Fernández (Tarazona) gotzainek parte hartu zuten gurtze eukaristikoetan. Larunbatean, Urguleko Jesusen Bihotzaren kaperan, Jesusen eta Mariaren bihotzei zuzendutako kontsagrazioa berritu zen; segidan, Koruko Amaren basilikaraino prozesioa, Arrosario Santua errezatzen, non bijilia eukaristiko nagusia izan zen, Juan Maria Uriarte, Donostiako gotzaina, burua izanez.

Monday, August 01, 2005

Umeei ez zaie heriotza ezkutatu behar eta parte hartu behar dute errituetan

PATXI IZAGIRRE PSIKOLOGOA EHUREN UDAKO IKASTAROETAN JARDUN DA HEZKUNTZAN HERIOTZARI EMATEN ZAION DENBORA LABURRA DELA-ETA KEZKATUA DAGO



Diario Vasco

"Garrantzitsua da umeek parte hartzea heriotzaren inguruko errituetan, nahi badute behintzat. Umeei ez zaie heriotza ezkutatu behar, ezkutatuz gero geure beldurrak pasatzen dizkiegu eta bere errekurtso edo baliabideak atrofiatzen", esan zuen atzo Patxi Izagirre psikologoak, EHUko Udako Ikastaroetan.



Heriotzaren psikopedagogia du izenburu berak zuzenduko duen ikastaroak.

"Zergatik ezkutatzen dugu heriotza? Zergatik ezkutatzen diegu haurrei batez ere? Zergatik bihurtu dugu tabu, garai batean sexua zen bezala? -esan du Izagirrek-. Hezkuntzan heriotzari eskaintzen zaion denbora laburrak oso kezkaturik nauka. Jabetu behar gara heriotzaren aldetik hutsune handia dugula, bai gizartean bai hezkuntza sisteman".

Patxi Izagirreri behin baino gehiagotan deitu izan diote ikastetxeetatik, batez ere heriotza mingarriren bat gertatu denean. Orain denbora asko ez dela, Seaska, Iparraldeko ikastolen elkarteak deituta, hango ikastetxe batean izan zen. "Bi anaia ziren han. Haietako bat hil berria zen, gaixotasun neurologiko baten ondorioz, eta ikasleek bazekiten beste anaia ere hilko zela, hiltzear zegoela gainera. Horrelakoetan, umeek nahi dute, hasteko, emozionalki ulertuak sentitzea".


0 eta 2 urte bitarteko umeen kasuetan, Izagirreren ustez, "ez--hitzezko komunikazioa oso inportantea da; horrelako ume batek galtzen badu gurasoa, inportanteena ez da zer esaten diozun, baizik eta segurtasuna transmititzea, eta horrelako kasuetan ukimena gehiago landu behar genuke".

2 eta 7 urte bitarteko umeen kasuetan jolasa eta psikomotrizitatea garrantzitsuak omen dira: "Orain denbora asko ez dela, Lantziegoko andereñoak hil zirenean deitu zidaten eta esan nien psikomotrizitate gelan landu behar zutela gaia, haurrek emozioak azaldu zitzaten".


Errudun-sentimenduak

7 eta 11 urte bitarteko haurrei dagokienez, "komeni da parte har dezatela errituetan; bestela, errudun-sentimenduak susper daitezke".

"Heriotzaren inguruko errituei bultzada handia eman behar zaie gurean", jarraitu du Izagirrek. "Gure kulturan heriotzari tokia emateko garaia heldu da. Badakigu 'primitibo' jotzen diren beste hainbat kulturatan egiten dutela eta horrek laguntza espirituala ematen diela (norberak emango dio edukia espiritual hitzari). Heriotzari zentzua emango dion kultur ondarea garatu edo berreskuratu beharra daukagu".